Wiem, rozumiem, działam – cyfrowe zasoby wspierające podnoszenie świadomości ekologicznej

Liczba uczestników:

15-20

Grupa docelowa:

osoby dorosłe (edukatorzy, nauczyciele, użytkownicy bibliotek)

Czas trwania:

120 min.

Miejsce:

sala z dostępem do internetu lub przestrzeń online

Pobierz scenariusz w DOC

Cele:

zwiększenie świadomości dotyczącej naszego wpływu na środowisko naturalne,
poznanie zagadnień i terminów związanych z ekologią
kształtowanie postaw proekologicznych,
poznanie przydatnych aplikacji i narzędzi wspierających dobre nawyki związane z dbaniem o środowisko,
poszukiwanie rozwiązań wspierających walkę z kryzysem klimatycznym.

Materiały (do warsztatów stacjonarnych):

dostęp do internetu,
wydrukowane karty,
wydrukowane qr kody,
karteczki post-it,
flipchart,
markery.

O warsztacie:

Nasza planeta to skomplikowany ekosystemem, w którym wszystko jest ze sobą powiązane i zharmonizowane. Od lat 30. ubiegłego wieku mamy coraz więcej sygnałów, że nasza działalność narusza naturalny porządek. Ostatnie 50 lat, w bardzo wyraźny sposób pokazuje, jak wielki jest nasz wpływ na środowisko naturalne. Dziś, choć pozornie wokół nas niewiele się zmieniło, widzimy coraz więcej niepokojących oznak zaburzenia równowagi w otaczającym świecie. Jako przykład możemy podać choćby nieprzewidywalne zjawiska pogodowe i związane z nimi kataklizmy, dotykające coraz większą liczbę krajów. W najnowszym raporcie ,znajdziemy naukowe potwierdzenie faktu, że zmiany te spowodowane są działaniami jednego gatunku – człowieka. Tak więc to my jesteśmy odpowiedzialni za ogrzewanie się atmosfery, oceanów i lądów. Według IPCC średnia temperatura powietrza w ostatniej dekadzie (2011-2020) była o 1,09°C wyższa niż średnia z lat 1850-1900. Według przewidywań jeden z punktów krytycznych osiągniemy, kiedy podniesie się ona o 1,5°C, co może nastąpić już między 2030 a 2052 rokiem. Taki stan rzeczy doprowadzi do nieodwracalnych zmian w naszym ekosystemie. Aby temu zapobiec, trzeba oczywiście rozwiązań systemowych na poziomie ogólnoświatowym. Jednak patrząc w ten sposób, przeciętny człowiek może mieć poczucie, że jego styl życia w globalnym rozliczeniu nie ma znaczenia. To podobne podejście do tego, które często widzimy przy okazji różnego rodzaju wyborów, „mój głos i tak nic nie zmieni, więc nie pójdę głosować”. Nieprawda, zmieni i to bardzo wiele. Tak samo jak codzienne wybory dotyczące zakupów, środków transportu, zużycia wody czy segregacji śmieci.

Podczas warsztatu przyjrzymy się temu, jaki wpływ na planetę ma nasz styl życia. Jakie konkretne działania podejmujemy w celu ochrony środowiska i co jeszcze możemy zrobić.

Przebieg Warsztatu

Wprowadzenie

czas (ok. 20 min)

Powitanie uczestników/czek, przedstawienie się trenera/ki, przedstawienie projektu SpołEd w bibliotece i kwestii organizacyjnych związanych z warsztatami.

Przedstawienie się uczestniczek/ków za pomocą kart metaforycznych.

Prowadzący prosi wszystkie osoby, aby krótko się przedstawiły, używając wybranej przez siebie karty z ilustracją nawiązującą do otaczającego nas świata (przyrody, technologii, życia codziennego itd.). W wersji stacjonarnej uczestnicy/czki wybierają jedną z ułożonych przed nimi kart. W wersji online ćwiczenie można przygotować na Jamoardzie i poprosić, aby każdy dodał karteczkę z imieniem przy wybranej karcie. Tutorial do Jamboardu znajdziesz tutaj. (Jak przygotować karty? Zajrzyj do materiałów na końcu scenariusza).

Moduł 1: Ja i środowisko

czas ok. 55 min.

Przebieg modułu:

Ćwiczenie: Dbam o Planetę

Prowadzący/a rozdaje karteczki post-it i prosi grupę o zastanowienie się, które z codziennych czynności wpływają na ochronę środowiska (np. sortowanie śmieci, używanie toreb wielorazowych, oddawanie odzieży, kupowanie w second handach lub na Vintage czy Olx). Uczestnicy/czki wypisują wszystko na karteczkach (1 rzecz, 1 kartka) i przyklejają do flipchartu. To ćwiczenie można zrobić również za pomocą aplikacji Mentimeter w opcji chmury wyrazów. Tutorial do Mentimetera znajdziesz tutaj.

Omówienie:

Po wpisaniu wszystkich odpowiedzi trener omawia z uczestnikami/czkami ćwiczenie. Można zadać następujące pytania:

Jaki wpływ na planetę mają Wasze działania?
Dlaczego to jest ważne?
Co dzięki temu zyskujemy?
Dlaczego tak ważne jest aby jak najwięcej osób postępowało w ten sposób?
Co jeszcze moglibyśmy zrobić, ale tego nie robimy?
Co nam pomaga w takich działaniach?
Jakie znacie aplikacje i narzędzia cyfrowe, które mogą wspierać kształtowanie nawyków proekologicznych?

Po zebraniu głosów od uczestników/czek osoba prowadząca prezentuje kilka darmowych aplikacji, które mogą pomóc w prowadzeniu bardziej ekologicznego trybu życia.

Prezentacja: Skąd czerpać wiedzę i inspiracje? – Otwarte zasoby edukacyjne

Po zapoznaniu się z aplikacjami prowadzący pokazuje prezentację z ważnymi informacjami (faktami/mitami) dotyczącymi zmian klimatu, a także miejscami w sieci, gdzie możemy znaleźć aktualną i rzetelną wiedzę oraz inspiracje do uczenia innych.

Ćwiczenie: Jak mój styl życia wpływa na Planetę?

Osoba prowadząca zwraca uwagę na fakt, że każdy z nas ma wpływ na zmiany klimatyczne, które zachodzą w świecie. Pomimo, że wiele osób uważa że za kryzys klimatyczny odpowiedzialne są wielkie koncerny i firmy, warto uświadomić sobie, że to ludzie i ich styl życia są motorem napędowym dla biznesu. Jeśli jest popyt, jest i podaż. Dodatkowo każdy z nas zużywa codziennie cenne zasoby poprzez wygodny i komfortowy styl życia.

Po krótkim wprowadzeniu prowadzący/a łączy uczestników/czki w 3 zespoły. Zadaniem każdego zespołu jest zapoznanie się z informacjami o jednym z trzech zagadnień, a następnie zaprezentowanie „pigułki wiedzy” o nim reszcie grupy. Tematy do opracowania przez zespoły to:

Ślad węglowy – można skorzystać z materiałów KLIMADA 2.0 Baza wiedzy o Klimacie [dostęp 19.09.2022].
Ślad wodny – można skorzystać z materiałów KLIMADA 2.0 Baza wiedzy o Klimacie [dostęp 19.09.2022].

Ślad cyfrowy – można wykorzystać artykuły z portalu Sektor 3.0 [dostęp 19.09.2022].

Czas na wykonanie zadania to 15 min. Następnie uczestnicy/czki prezentują temat za pomocą notatek na flipcharcie lub na białej tablicy online. Podają również źródła, z który korzystali do przygotowania „pigułki” Jeśli jest taka potrzeba, osoba prowadząca uzupełnia informacje zgromadzone przez grupę.

Po wyjaśnieniu zagadnień prowadzący/a rozdaje uczestnikom/czkom QR Kody (tutorial do aplikacji do przygotowania QR kodów znajdziesz tutaj) lub linki (w wersji online) do kalkulatorów śladu węglowego i wodnego, a następnie zaprasza do sprawdzenia, jak ich styl życia wpływa na środowisko.

PRZERWA 10 MIN

Moduł II – Jaki mamy wpływ na zmiany?(25min)

Przebieg modułu

Ćwiczenie: Problemy naszej Planety

Prowadzący/a prezentuje uczestnikom/czkom KARTY Z KLIMATEM (w wersji stacjonarnej wydrukowane, w wersji online bezpośrednio ze strony). Omawia krótko, jak są skonstruowane i jakiej tematyki dotykają.

Następnie osoba prowadząca łączy uczestników/czki w 3-osobowe zespoły i prosi, aby każdy zespół wybrał 3 tematycznie powiązane karty. Uczestnicy/czki w grupach zapoznają się z treściami kart i odpowiadają na zadane na nich pytania. Następnie na forum opowiadają, dlaczego wybrali akurat takie zestawienie i czego się dowiedzieli.

Ekowyzwanie!

Inspirując się wyzwaniami zamieszczonymi na różnych kartach, każda osoba stawia sobie wyzwanie ekologiczne na nadchodzący czas i zapisuje je na kartce. Jeśli ktoś chce, może przeczytać swoje wyzwanie.

Sprawdź swoją wiedzę!

Ostatnim zadaniem uczestników/czek jest sprawdzenie zdobytych podczas spotkania wiadomości za pomocą interaktywnego quizu przygotowanego przez prowadzącego/ą np. w aplikacji Kahoot lub Quizziz.

Zakończenie(10min)

Ewaluacja – uczestnicy/czki biorą kartki i flamastry i piszą jedno słowo, które przychodzi im na myśl po szkoleniu. Następnie na prośbę osoby prowadzącej wszyscy pokazują kartki przed sobą (w wersji online pokazują swoje kartki do kamerek).

Zakończenie szkolenia, przesłanie linków do certyfikatów i zaproszenie na następne spotkanie.

Przygotowanie prowadzącego do warsztatów:

Zajrzyj na portale z darmowymi zdjęciami i wybierz ciekawe fotografie związane z naturą, przestrzenią miasta, stylem życia; przykładowe miejsca, gdzie znajdziesz zdjęcia to: https://pixabay.com/pl/, https://unsplash.com/, https://www.flickr.com/. Wybrane zdjęcia pobierz na swoje urządzenie i wydrukuj (do zajęć stacjonarnych) lub umieść na Jamboardzie albo innej białej tablicy (do zajęć online).