Scenariusze warsztatów

Jak zostać dobrym górnikiem w internetowej kopalni wiedzy?

autorLidia Mirowska

Liczba uczestników:

15-20

Grupa docelowa:

dorośli

Czas trwania:

90 minut

Miejsce:

sala z dostępem do internetu

Pobierz scenariusz w DOC

Cele ogólne:

  • Zapoznanie uczestników/czek z podstawowymi zagadnieniami związanymi z wyszukiwaniem informacji w sieci, budowaniem sieci kontaktów i bezpieczeństwem w internecie,
  • Zdobycie umiejętności świadomego korzystania z dowolnego urządzenia z dostępem do internetu w kontekście rozwijania własnych zainteresowań i poszukiwaniu źródeł inspiracji.

Cele szczegółowe:

  • Poznanie sposobów rozwijania sieć kontaktów w internecie,
  • Podjęcie refleksji na temat własnego wizerunku w sieci,
  • Zdobycie umiejętności sprawnego wyszukiwania informacji,
  • Poznanie sposobów rozwijania pasji i szukania inspiracji w sieci,
  • Poznanie podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z sieci. 

O warsztacie:

Przedstawione treści wspomagają rozwój, gwarantują poszerzanie horyzontów, pozwalają efektywnie spędzać czas w sieci. Po każdym ćwiczeniu warsztatowym osoba prowadząca przedstawia pigułkę wiedzy dotyczącą tematu. Może to być dobry punkt wyjścia do dyskusji o dobrych praktykach korzystania z zasobów internetu.

Kopalniana konwencja warsztatu zakłada wcielanie się w rolę:

  • uczestnik/czka – górnik,
  • osoba prowadząca – Minister Górnictwa,
  • internet – kopania,
  • wydobywany surowiec – wiedza i umiejętności.

Narzędzia: dowolne urządzenie z dostępem do internetu.

Przebieg warsztatów

  1. Wprowadzenie (5 min.)
  • Zacznij warsztat opowieścią o własnym doświadczeniu np.

„Przygotowując się do napisania scenariusza do dzisiejszych zajęć, kiedy już wymyśliłam temat, pierwsze, co zrobiłam, to zajrzałam do sieci. W wyszukiwarkę wkleiłam temat naszych zajęć i od razu pojawiły się pierwsze informacje:

A. Na stronie, [dostęp 1.10.2022].

zobaczyłam, jak narysować górnika w pięć minut.

B. Na stronie [dostęp 1.10.2022].

przeczytałam, ile górnik zarabia i z czym właściwie w tych czasach ten zawód się wiąże.

C. A z górniczym elementarzem mogłam zapoznać się tu: http://www.wug.gov.pl/bhp/gorniczy_elementarz [dostęp 1.10.2022].

Szukałam inspiracji, przeglądałam wyskakujące wyniki wyszukiwania, trochę na oślep, ale… uczyłam się. I tak podczas dzisiejszego warsztatu doświadczycie, w jaki sposób korzystając z zasobów internetu, można się uczyć. Nie tak formalnie, z dyplomem czy świadectwem na koniec zajęć, ale praktycznie, szybko i ciekawie. Poprzez budowanie sieci kontaktów, wyszukiwanie informacji i rozwijanie swoich pasji”.

2. Ćwiczenie: Poznaj dzisiejszą szychtę (15 min)

  • W kopalni szychta to zespół pracowników/czek podczas jednej zmiany. Sprawdźmy obecność, czyli kopalniany felezunek. Poznajmy się.

Etap 1

Tradycyjna rundka zapoznawcza z pytaniami pomocniczymi:

  • Jak się nazywasz?
  • Skąd jesteś i co robisz?
  • Jaką ostatnio odkryłaś/eś aplikację, funkcjonalność, narzędzie w sieci, stronę, która coś ci ułatwiła?

Etap 2

Szychta online. Na potrzeby szkolenia osoba prowadząca zakłada na Facebooku wydarzenie, do którego mogą dołączyć uczestnicy/czki. 

Polecenie:

  1. Znajdź wśród uczestników/czek wydarzenia online swojego sąsiada/kę z zajęć. Jeżeli masz ochotę, zaproś go/ją do swoich znajomych. Jeżeli jesteście znajomymi online zobacz co nowego na jego/jej profilu. Jeżeli nie korzysta z FB, zapytaj dlaczego. Co was łączy? Czy należycie do podobnych grup, oglądacie podobne treści w internecie, gdzie i jakich informacji szukacie w sieci.
  2. Powtarzamy etap drugi, ale już nie z sąsiadem/ką, ale z osobą, którą znasz najmniej.
  3. Pigułka wiedzy i omówienie tematu.

Gdzie jeszcze tworzymy sieć kontaktów w sieci?

Networking online to sieć wirtualnych kontaktów, która budowana jest po to, aby ułatwić rozwój kariery zawodowej, i wzajemny przepływ informacji. Na świecie najbardziej znanym portalem networkingowym jest LinkedIn. W Polsce w kontaktach towarzyskich furorę zrobiła Nasza Klasa czy Grono.pl później popularniejszy okazał się Facebook. Kontakty w sieci budujemy również poprzez przynależność do grup online, subskrypcji wybranych treści czy udzielanie się na tematycznych forach.

3. Ćwiczenie: Znajdź złoża węgla i wydobądź kruszec (20 min)

Etap 1

Przykładowe problemy, które rozwiązują uczestnicy; praca w zespołach w zależności od liczebności grupy 2-6 osobowych; podział na grupy to najzwyklejsze odliczanie do 5 (liczba powinna zależeć od tego, ile osób jest na warsztatach); każdy zespół dostaje jeden problem do rozwiązania:

  • Jak nazywa się fioletowy kwiat pojawiający się w czerwcu?
  • Kiedy odbyły się pierwsze wolne wybory w Polsce?
  • Jak zmienić wycieraczkę w oplu astra?
  • Jak zdobyć najnowszą powieść Bondy?
  • Jak jest po angielsku „internetowa kopalnia wiedzy”
  • Ile dzieci urodziło się w Polsce w 2019 roku?

Definicja problemu to tak naprawdę odpowiedź na pytanie, co chcę znaleźć, jakich informacji szukam, jaki problem chcę rozwiązać. 

Grupa pracując nad rozwiązaniem dostaje pytania pomocnicze:

  • Co wpisałbyś/abyś w wyszukiwarkę, szukając informacji na wybrany temat?
  • Jakiego typu informacji oczekujesz – artykuł, definicja, dane statystyczne, podręcznik itp.?
  • W jakiej formie chciałbyś/abyś informację znaleźć – tekst, grafika, film, prezentacja, nagranie audio?

Etap 2

Spróbuj sam/a zdefiniować problem, który chcesz rozwiązać przy pomocy internetu. Poszukaj rozwiązania, podziel się z grupą swoimi spostrzeżeniami.

  • W jaki sposób szukałeś/aś informacji?
  • Czy łatwo je było znaleźć?
  • Czego się nauczyłeś/aś podczas dwóch etapów tego ćwiczenia?

Pigułka wiedzy dotycząca wyszukiwania informacji w sieci, czyli górnicza technologia wydobywcza.

Przy wyszukiwaniu najważniejszą rzeczą jest precyzja komunikatu zawężająca możliwe odpowiedzi. Jeśli szukamy np. kamer z gniazd bocianów w Polsce, kiedy wpiszemy ogólne hasło „bocian”, zaczniemy od podstawowych informacji o gatunku, dodając słowa klucz „kamera bocian polska” (może być Polska, ale wyszukiwarki i tak ignorują wielkość liter) mamy większe szanse, że już pierwszy wynik będzie tym, czego szukamy.

Formuły pomocne przy wyszukiwaniu:

  • Wyszukiwanie przy pomocy sprecyzowanego hasła – jeżeli chcesz wyszukać konkretną frazę, z wyrazami podanymi w wymaganej przez Ciebie kolejności, to hasło wyszukiwania umieść w cudzysłowie („”); 
  • Wykluczenie słów –szukanie bez frazy, jeżeli chcesz sprecyzować wyniki wyszukiwania poprzez wyeliminowanie jakiegoś słowa – nie chcesz, by ono pojawiało się wyszukanych artykułach, wstaw przed nim znak minus (-), na przykład: komórka -telefon; 
  • Wyszukiwanie jednego z podanych słów – jeżeli chcesz, aby w tekście pojawiło się jedno z wyszukiwanych przez Ciebie słów wstaw między nie operator wyszukiwania OR; 
  • Wyszukiwanie wszystkich słów w tekście – jeżeli zależy Ci na tym, aby w wyszukanym przez wyszukiwarkę tekście znalazły się wszystkie podane przez Ciebie słowa, wystarczy wpisać przed nimi operator allintext: słowo można też wpisać pomiędzy szukanymi wyrazami, na przykład: allintext: wakacje mazury apartament jezioro
  • Szukanie fraz w adresie url -możemy ograniczyć wyniki wyszukiwania tylko do stron, które zawierają określone słowo w adresie url, -stosując operator „allinurl:”;
  • Szukanie słów w tytule – jeżeli chcesz, aby szukane przez Ciebie słowa pojawiły się w tytule wyszukiwanych artykułów – frazę kluczową poprzedź operatorem allintitle, na przykład: allintitle: marketing internetowy;
  • Szukanie stron o podobnej treści – jeżeli chcesz znaleźć stronę o podobnej treści, do strony którą już znasz, wpisz w wyszukiwarce nazwę strony, poprzedzając ją operatorem related, na przykład: related:nazwastrony.com;
  • Wyszukiwanie na stronie www to możliwość ograniczenia się do konkretnej witryny. Aby ograniczyć wyszukiwanie frazy do konkretnej strony, wystarczy przed frazą dodać adres strony poprzedzony odpowiednim operatorem: site:www.strona.com
  • Wyszukiwanie strony z określonej domeny-jeśli chcemy odnaleźć stronę o określonej domenie, jest to możliwe poprzez zastosowanie operatora site, na przykład: site:.gov;
  • Szukanie definicji słów – pomocny w szukaniu definicji słów może okazać się operator define. Na przykład chcąc znaleźć definicję słowa „marketing”, wystarczy wpisać w wyszukiwarkę define:marketing;
  • Zapomniany wyraz – czasem zdarza się, że zapomnimy jednego wyrazu ze zdania, jakie chcemy wyszukać, lub po prostu chcemy zostawić sobie „furtkę” dla szerszego wyszukiwania. Wówczas brakujące słowo można zastąpić znakiem gwiazdki (*), na przykład: * duży deszcz;
  • Wyszukiwanie konkretnego rodzaju plików – czasem chcemy znaleźć informacje zawarte w konkretnym rodzaju plik np. pdf czy prezentacji w programie Power Point. Wówczas po frazie kluczowej należy wpisać operator filetype: i po nim wybrany format pliku. Przykładowo: – marketing internetowy filetype:ppt (będzie to prezentacja w Power Point na temat marketingu internetowego);
  • Szukanie ciągu liczb – jest to szczególnie przydatne, gdy szukamy informacji związanych ze statystyką lub historią. Jeżeli interesują nas dane z przeciągu kilku następujących po sobie lat lub inny ciąg cyfr, można wpisać ten ciąg za pomocą zapisu X..Y, gdzie X i Y zastępujemy cyframi, a pomiędzy nimi wstawiamy dwie kropki. Przykładowo: można wpisać frazę Prezydenci Stanów Zjednoczonych 1945..2016;
  • Szukanie osób w social mediach – trzebazastosować przed frazą znak @, np. @madonna. Pozwala to w szybki sposób odnaleźć profil artystki na Instagramie. Bez @ wyniki wyszukiwania obfitują także w strony o innej tematyce – niezwiązane z piosenkarką.

Czytaj więcej na:

4.Ćwiczenie: Fajrant, czyli jak rozwijać swoje pasje w sieci (30 min.)

Etap 1. Moja historia. Na potrzebę warsztatu osoba prowadząca może przedstawić historię własnych doświadczeń lub przytoczyć poniższą.

Chciałam odnowić stare krzesła, ale nie wiedziałam jak. Renowacja – to teraz takie modne. Też chcę mieć mebel z duszą i nawet już miałam model do odnowienia, ale nie wiedziałam kompletnie od czego zacząć. A jak się kompletnie nie wie, to się pyta dr. Googla. Zaczęłam od wyszukiwania stron na hasło „renowacja mebli od czego zacząć”. Trafiłam na kilka artykułów polecających produkty do renowacji popularnego marketu budowlanego, kilka zdjęć mebli przed i po, wpisy na blogach specjalistycznych, grupę na Facebooku „Odnawianie mebli”, testy produktów, filmy instruktażowe wybranych technik renowacyjnych, oferty warsztatów stacjonarnych i online. Powoli zaczęłam rozwijać swoją nową pasję. Zapisałam się na grupę, obejrzałam galerię, wyszukałam zdjęcia gotowych krzeseł, na blogu dowiedziałam się, jakich materiałów użyć i co jest potrzebne na początek. Na swoim Fb wrzuciłam zdjęcie pierwszej próby i okazało się, że nie jestem sama, kilku znajomych robi to samo, nowy temat do rozmów pojawił się sam. Kolega polecił mi kilka interesujących miejsc w sieci, które go inspirują a nie znalazły się w moich wyszukiwanych. Zyskałam nową umiejętność, grupę wsparcia, nową pasję.

Dyskusja:

  • Jak to wygląda u Ciebie?
  • Jakie kanały subskrybujesz na YouTube?
  • Do jakich grup w mediach społecznościowych należysz?
  • Jakie blogi czytasz?
  • Jakich informacji wspierających twoje pasje szukasz w sieci?

Etap 2. Polecenie:

Praca w grupach 2-3 osobowych w zależności od liczebności grupy.

Korzystając z zasobów sieci zaplanuj weekendową wycieczkę w mieście, w którym jeszcze nie byłeś/aś.

  1. Zaplanuj swój budżet i trzymaj się go, czyli np. 1000 zł na dwie osoby.
  2. Porównaj ze sobą trzy różne możliwości dotarcia na miejsce oraz drogi powrotnej.
  3. Zbadaj możliwości zakwaterowania.
  4. Zaplanuj trasę zwiedzania miejscowych atrakcji oraz formy spędzania czasu.
  5. Baw się dobrze.

Dyskusja:

  • Z jakich stron korzystałeś/aś?
  • Jakie informacje były trudne do zdobycia?
  • Czy udało się trzymać budżetu?
  • Czego się nauczyłeś?
  • Co byś zrobił inaczej, planując wyjazd kolejny raz lub mając więcej czasu?
  • Czego się nauczyłeś/aś?

5. Ćwiczenie: Bezpieczeństwo, czyli metanometr w internecie (10min)

W kopalni górnicy używają metanometru badającego poziom metanu pod ziemią, żeby być bezpiecznym w sieci też trzeba umiejętnie umieć korzystać z urządzeń.

Etap 1

Zadanie dla uczestników/czek: Przeanalizuj swoje hasła dostępu: do mediów społecznościowych, do konta bankowego, do komputera czy telefonu. Sprawdź ich siłę na Password Metera i w tabeli na stronie Lockdown.co.uk

  • Podziel się z uczestnikami-czkami, ile punktów zdobyło Twoje hasło?
  • Co możesz zrobić, żeby Twoje hasło było silniejsze?

Etap 2

Dyskusja na temat świadomości bezpiecznego używania Internetu. Co zrobić, żeby nie było wybuchu metanu ?

Pigułka wiedzy

Bezpieczne hasło to takie, które jest długie, zawiera litery, cyfry i znaki specjalne. Coraz częściej wszelkiego rodzaju serwisy narzucają użycie przynajmniej jednego znaku specjalnego, czy cyfry, żeby hasła były silniejsze

Eksperci radzą:

  • nie korzystaj z tego samego hasła w więcej niż jednej witrynie
  • stwórz hasło, które ma przynajmniej 15 znaków:
  • możesz korzystać z menedżera haseł – np.: KeePass czy PassWord Manager XP
  • nie odbieraj maili od nieznanych nadawców, nie pobieraj załączników…grozi wybuchem. Może nie metanu, ale skutki mogą być podobne, wszystkie dane mogą zostać przejęte, zniszczone, utracone. Warto.
  1. Zakończenie, czyli koniec szychty (10 min)

Rezultaty

  • Uświadomienie uczestnikom/czkom wartości budowania wizerunku w sieci oraz możliwości budowania sieci kontaktów.
  • Uświadomienie uczestnikom/czkom możliwości poszerzania własnych zainteresowań poprzez wykorzystywanie zasobów Internetu.
  • Przekazanie podstawowych wskazówek oraz informacji związanych z wyszukiwaniem informacji w sieci i możliwości usprawnienia tego procesu.
  • Przekazanie podstawowych wskazówek oraz informacji z zakresu świadomego i bezpiecznego korzystania z Internetu i nowych technologii.

Załącznik 1.

Propozycja ankiety ewaluacyjnej

  1. Jak oceniasz szkolenie? 
Kategoria ocenyOcena szkoleniaBardzo wysokoWysokoPrzeciętnieNiskoBardzo nisko
1.1Spełnienie oczekiwań-zadowolenie z warsztatów54321
1.2.Przydatność zdobytych informacji pod względem podnoszenia umiejętności i wiedzy54321
1.3.Jak oceniasz prawdopodobieństwo wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności w codziennej pracy/życiu?54321
1.4.Jak oceniasz program szkolenia?54321
proszę uzasadnić
  1. Jak oceniasz poszczególne rezultaty szkolenia
Kategoria ocenyOcena rezultatów szkoleniaBardzo wysokoWysokoPrzeciętnieNiskoBardzo nisko
2.1Uświadomienie wartości budowania wizerunku w sieci oraz możliwości budowania sieci kontaktów54321
2.2.Uświadomienie możliwości poszerzania własnych zainteresowań poprzez wykorzystywanie zasobów internetu.54321
2.3.Przekazanie podstawowych wskazówek oraz informacji związanych z wyszukiwaniem informacji w sieci i możliwości usprawnienia tego procesu.54321
2.4.Przekazanie podstawowych wskazówek oraz informacji z zakresu świadomego i bezpiecznego korzystania z Internetu i nowych technologii.54321
proszę uzasadnić

III. Podczas warsztatów:

3.1 Najbardziej podobało mi się ……………………………………………………………………………………………………

3.2 Przede wszystkim zabrakło mi ……………………………………………………………………………………………………

3.3 Sugestie, uwagi ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Metodawarsztat
Miejsce realizacjibiblioteka, offline, online