Scenariusze warsztatów

Kompetencje cyfrowe w pracy bibliotekarki/rza lub nauczycielki/a akademickiego w instytucji naukowej z wykorzystaniem otwartych zasobów edukacyjnych

autorIwona Sójkowska

Przewiń w dół
Spis treści
Wróć do strony tytułowej

Liczba uczestników:

15

Grupa docelowa:

bibliotekarze z bibliotek naukowych, nauczyciele akademiccy

Czas trwania:

180 minut

Miejsce:

stacjonarnie lub online

Pobierz scenariusz w DOC

Cele ogólne:

  • zrozumienie filozofii „otwartości”
  • zwiększenie kompetencji cyfrowych
  • kształtowanie postaw otwartościowych

Cele szczegółowe:

  • poznanie zjawiska otwartości w ogólnym ujęciu oraz rozbudzenie świadomości otwartości w edukacji i nauce,
  • poznanie serwisów edukacyjnych i naukowych opartych na zasadach otwartego dostępu, zdobycie umiejętności oceny i wykorzystania informacji,
  • poznanie narzędzi wspierających otwarty dostęp,
  • rozwinięcie umiejętności dzielenia się wiedzą.

Metody: 

  • prezentacja,
  • dyskusja,
  • burza mózgów,
  • zajęcia praktyczne.

Formy pracy warsztatowej:

  • indywidualna,
  • zespołowa,
  • interaktywna.

Materiały:

  • zestawy linków do istotnych informacji, narzędzi
  • prezentacje,
  • przestrzeń chmurowa dla całej grupy np. Google Drive.

Narzędzia:

  • MS Teams, Jitsi, Zoom lub inne narzędzia pozwalające na aktywny udział wszystkich uczestniczek/ków w przypadku zajęć zdalnych,
  • narzędzia pozwalające na interakcję: zdalnie np. tablica elektroniczna lub stacjonarne np. flipchart,
  • pracownia komputerowa w przypadku warsztatów stacjonarnych.

Przebieg warsztatów

Część I (2 x 45 min)

  1. Wprowadzenie (15 min)
  • Przedstaw się i omów cel zajęć.
  • Poproś uczestniczki/ków, żeby również się przedstawili. 
  • Krótko podsumuj część wprowadzającą, przekaż informacje o dostępie do materiałów po szkoleniu.
  1. Z czym kojarzy Ci się otwartość? – burza mózgów (10 min)
  • Zaproś uczestniczki/ków do samodzielnego zdefiniowania otwartości w szerokim kontekście tego pojęcia, tak aby możliwe było w dalszej części przełożenie indywidualnych wyobrażeń, na konkretne działania w życiu zawodowym (podczas warsztatów online wykorzystaj Word Cloud ; podczas warsztatów stacjonarnych zapisz skojarzenia na tablicach, flipchartach).
  • Omów grupową definicję otwartości, przeprowadź dyskusję.
  1. Przybliżenie pojęcia otwartości w nauce i edukacji (25 min)
  • Zaprezentuj definicję otwartości, wskaż przydatne dokumenty, informacje np. deklaracja budapesztańska; przybliż poziomy otwartości, opierając się na prawie autorskim, wolnych licencjach, domenie publicznej. Przygotuj wcześniej prezentację zawierającą zestaw przydatnych linków, filmów, krótkie omówienie poszczególnych serwisów (wskazówki znajdziesz niżej).
  • Przeprowadź ćwiczenie interaktywne: W jaki sposób weryfikujesz jakość informacji oraz prawa do dalszego korzystania z nich? (podczas warsztatów online wykorzystanie wirtualnej tablicy ,podczas warsztatów stacjonarnych zapisywanie skojarzeń na karteczkach samoprzylepnych, następnie pogrupowanie na flipcharcie). 
  • Podsumuj ćwiczenie: komentarz można opracować na podstawie strony Poradnik oceny jakości i wiarygodności informacji elektronicznej.
  1. Omówienie znaczenia otwartości w edukacji i nauce (15 min)
  • Przedstaw przygotowaną wcześniej prezentację (jako inspirację można wykorzystać prezentację nt. domeny publicznej).
  • Zaproś uczestniczki/ków do dyskusji.
  1. Ćwiczenie indywidualne (20 min) 

Poproś uczestników aby:

  • Znaleźli w internecie otwarty zasób edukacyjny lub naukowy;
  • Określili znaczenie tego zasobu w swojej pracy (5-7 chętnych osób prezentuje wybrany przez siebie zasób i jego znaczenie).
  1. Podsumowanie części I (5 min)
  • Zaproś uczestniczki/ków na drugą część warsztatów.
  •  Pożegnaj uczestniczki/ków (5 min).

Część II  (2 × 45 min)

  1. Przybliżenie otwartych zasobów edukacyjnych i naukowych (15 min)
  • Omów z uczestniczkami/kami dostęp do bibliotek cyfrowych i repozytoriów, baz danych, serwisów książek i czasopism, kursów elektronicznych, filmów edukacyjnych, wskaż poziom ich otwartości (np. z wykorzystaniem prezentacji zawierającej zestaw interesujących zasobów edukacyjnych i naukowych).
  1. Narzędzia ułatwiające tworzenie otwartych zasobów edukacyjnych (10 min)
  • Przeprowadź ćwiczenie interaktywne: Wskaż narzędzia, z których dotychczas korzystałeś/aś w swojej pracy (podczas warsztatów online wykorzystaj wirtualną tablicę, podczas warsztatów stacjonarnych zapisz propozycję na karteczkach samoprzylepnych, następnie pogrupuj je na flipcharcie).
  • Zaprezentuj kilka polecanych przez Ciebie narzędzi z krótkim omówieniem, poproś o wskazanie wybranych narzędzi uczestniczki/ków.
  1. Tworzenie otwartych zasobów przez uczestniczki/ków (15 min)
  • Podziel uczestniczki/ków na 3 grupy. 
  • Zaproponuj tematy do opracowania np. przewodnik po otwartych polskich czasopismach lub książkach; broszura nt. otwartego dostępu do publikacji naukowych, opracowanie nt. otwierania danych badawczych; przewodnik po otwartych materiałach na wybrany przez grupę temat.
  • Poproś, aby grupy przygotowały prototyp otwartego zasobu edukacyjnego (temat, formę, wykorzystane narzędzia, grupę docelową).
  1. Prezentacja opracowanych zasobów edukacyjnych (15 min)
  • Każda grupa prezentuje swój pomysł otwartego zasobu.
  • Poprowadź dyskusję moderowaną, zachęcaj do wzajemnego inspirowania się.
  1. Podsumowanie (10 min)

Przygotowanie osoby prowadzącej do warsztatów:

  1. Założ Word Cloud na mentimeter.com do ćwiczenia  „Z czym Ci się kojarzy otwartość”.

2. Przygotuj prezentację definiującą otwartość w aspekcie prawnym, zawierającą linki do deklaracji budapesztańskiej, informacji o prawie autorskim, wolnych licencjach, domenie publicznej. 

Możesz wykorzystać materiały znajdujące się na stronach:

Przykładowe krótkie filmy do wykorzystania: 

  1. Przygotuj wirtualną tablicę do ćwiczenia “W jaki sposób weryfikujesz jakość informacji oraz prawa do dalszego korzystania z nich?”.

4. Przygotuj prezentację nt. znaczenia otwartości w nauce i edukacji, zawierającą linki do ciekawych materiałów.

Można skorzystać z następujących informacji:

Przygotuj prezentację zawierającą odnośniki do ciekawych otwartych zasobów edukacyjnych i naukowych.

Materiały do prezentacji:

  1. Przygotuj linki do narzędzi wspierających tworzenie otwartych zasobów np. otwarte oprogramowanie do tworzenia stron www (WordPress), do publikowania wydawnictw książkowych (Visme), czasopiśmienniczych (OJS), tworzenia kursów online (Moodle), platform umożliwiających zamieszczanie treści edukacyjnych itp. (SlideShare).
  2. Przygotuj tablicę wirtualną do ćwiczenia „Wskaż narzędzia, z których dotychczas korzystałeś/aś w swojej pracy”
  3. Opracuj tematy do warsztatów grupowych.
  4. Przygotuj przestrzeń chmurową do pracy w grupach.
  5. Przygotuj wirtualną tablicę do wymiany kontaktów między uczestnikami/czkami.
  6. Przygotuj ankietę ewaluacyjną. Możesz wykorzystać również propozycję ankiety przedstawioną w SCENARIUSZU 2

Uwaga: Osoba prowadząca powinna po zakończonych warsztatach przekazać uczestnikom/czkom przygotowane przez siebie materiały, uzupełnione o informacje pozyskane od grupy w trakcie ćwiczeń. Materiały można przesłać w dwóch pakietach – po zakończeniu 1. części warsztatów oraz po zakończeniu części 2.

Metodawarsztat
Grupa docelowabibliotekarze/ki, nauczyciele/ki
Tematrozwój kompetencji, wiedza, wolne licencje