OZE, czyli otwarte zasoby edukacyjne (z ang. Open Educational Resources, OER), to takie materiały, które spełniają zasadę powszechności dostępu. Oznacza to brak opłat za korzystanie, czy też udostępnienie materiału do dalszego wykorzystania na podstawie otwartej licencji. Do tych zasobów dostęp jest otwarty, ponieważ są objęte wolnymi licencjami lub znajdują się w domenie publicznej i są udostępnione za pomocą wybranych technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT).
Otwarte zasoby edukacyjne są częścią składową otwartej edukacji.
Otwarte zasoby edukacyjne występują w formie tekstów zarówno pisanych, jak i mówionych, testów, quizów, ankiet, gier, zdjęć, nagrań radiowych i telewizyjnych, animacji oraz filmów wideo, a także kodów źródłowych.
Aby zasób był otwarty musi spełnić zasadę 5R, czyli musi dawać możliwość:
- Reuse – ponownego wykorzystania zasobu w dowolny sposób,
- Revise – adaptacji, dostosowania i modyfikacji, np. przetłumaczenia zasobu,
- Remix – łączenia oryginalnych treści lub ich modyfikacji z innymi OZE w celu stworzenia nowej jakości,
- Redistribute – rozpowszechniania kopii oryginału lub zmodyfikowanej, zremiksowanej treści i dzielenia się nimi (np. opublikowanie kopii zasobu w sieci do dowolnego pobierania przez innych),
- Retain – tworzenie własnych zasobów i zapewnienie ich obecności w sieci.
Źródło: The 5R Permissions of OER. Lumen Learning. za: kurs Exploerer.
Wersja tekstowa infografiki (link otwiera się w nowej karcie).
LISTA, KTÓRA UŁATWI CI PRZYGOTOWANIE OTWARTEGO ZASOBU EDUKACYJNEGO (OZE)
Ogólne:
- Podpisz swój materiał (można dodać również afiliację).
- Podaj źródła wszystkich wykorzystanych materiałów i upewnij się, że są opublikowane na licencjach CC BY, CC BY-SA, CC O lub znajdują się w domenie publicznej.
- Sprawdź, czy sposób (format) publikacji pozwala na dostosowanie, modyfikowanie i udoskonalanie treści.
- Opublikuj swój materiał na licencji, która pozwala na remiksowanie i dalsze swobodne dzielenie się (np. CC BY, CC BY-SA lub CC O).
- Zadbaj, żeby materiał był wysokiej jakości (nie tylko merytorycznie, ale również w kwestii samego wykonania).
- Pamiętaj, żeby materiał spełniał wymogi dostępności dla osób o specjalnych potrzebach.
Rady:
- Pokaż swój materiał drugiej osobie np. innemu nauczycielce/owi lub bibliotekarce/rzowi przed publikacją, niezależna recenzja może być bardzo pomocna.
- Jeśli Twój materiał jest bardziej złożony, pomyśl najpierw, kto będzie jego odbiorcą/czynią, aby dostosować metody nauczania do tematu i grupy.